Người phụ nữ Thái được vinh danh "Nông dân Việt Nam xuất sắc" năm 2019

Đột phá nhờ... phá thế độc canh

Trong một chuyến lên Đắk Nông thăm người thân, chị Vi Thị Thanh (SN 1973, dân tộc Thái) nhận thấy ở đây có nhiều cơ hội thuận lợi để làm ăn và quyết định thử sức mình với vùng đất mới. Năm 2007, gia đình chị rời Bình Phước lên xã Đắk R’măng kiếm kế sinh nhai. Ban đầu, gia đình thuê lại đất của người địa phương trồng mì. Lúc rảnh, vợ chồng chị lại tranh thủ làm thuê cho những người xung quanh. Nhờ mì được giá và sự nỗ lực của gia đình, chị Thanh bắt đầu tích lũy được một ít vốn. Toàn bộ số tiền này chị đều dành dụm để mua 4 ha đất nông nghiệp để trồng cà phê. Nhiều năm “đánh vật” với loại cây này, cuộc sống của gia đình vẫn chẳng khá hơn. Do kỹ thuật canh tác lạc hậu, cà phê cho năng suất bấp bênh. Năm nào đến vụ giáp hạt gia đình cũng lâm vào cảnh thiếu thốn.

Chị Vi Thị Thanh là nông dân tiêu biểu của Đắk Nông được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam vinh danh năm 2019. Ảnh nhân vật cung cấp

Không cam chịu sống chung mãi với cái nghèo, chị Thanh quyết tâm học hỏi kinh nghiệm làm ăn mới. Chị đăng ký tham gia tất cả các lớp tập huấn, hội thảo về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi do huyện, tỉnh tổ chức. Chính điều này giúp những người còn thiếu kiến thức, kinh nghiệm như chị tìm ra hướng phát triển kinh tế.

Sau vụ cà phê năm 2013, gia đình chị Thanh có một quyết định “đột phá”. Không đầu tư độc canh cà phê nữa, số tiền tích lũy được chị đầu tư trồng 1 ha hồ tiêu. Sang năm 2014, chị Thanh vay mượn tiền của người thân, bạn bè để trồng thêm hơn 100 cây bơ Booth xung quanh vườn và khoảng 100 cây sầu riêng xen cà phê. Nhờ áp dụng những kiến thức, kinh nghiệm đã được tích lũy trước đó, vườn tiêu, bơ, sầu riêng của gia đình đều phát triển xanh tốt. Đến năm 2017, gia đình chị Thanh đã thu được khoảng hơn 300 triệu đồng từ hồ tiêu, gần 100 triệu đồng từ bơ và trên 100 triệu đồng từ sầu riêng mỗi năm.

Chị Thanh được tín nhiệm làm Tổ trưởng tổ vay vốn của Ngân hàng Chính sách Xã hội

Chỉ sau thời gian ngắn phá thế độc canh, kinh tế của gia đình chị Thanh đã khá hơn hẳn so với những nông dân khác tại địa phương. Theo chị Thanh, đa canh giúp gia đình phân tán được rủi ro của sâu bệnh, diễn biến giá cả thị trường bất lợi qua đó ổn định kinh tế, có vốn để tiếp tục tái đầu tư. Việc đa canh còn giúp gia đình tăng thu nhập trên cùng một diện tích canh tác.

Với phương châm phát triển sản xuất đa cây, đa con, gia đình còn đầu tư chăn nuôi thêm gà. Gia đình chị đầu tư chuồng trại nuôi tập trung đàn gà lên cả vài ngàn con. “Việc nuôi gà không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định quanh năm mà còn tận dụng được nguồn phân để chăm sóc cây. Từ năm 2017, mình còn đầu tư trang trại nuôi gà Ai Cập siêu trứng. Lúc cao điểm, gia đình mình có hơn 2.000 gà thịt và trên 1.000 gà siêu trứng. Trong năm 2018, việc nuôi gà mang lại cho gia đình mình thu nhập gần tỷ đồng”, chị Thanh chia sẻ.

Theo đuổi nông nghiệp bền vững

Nếu như nhiều nông dân “cưỡng ép” cây trồng cho năng suất cao nhất để nhanh chóng làm giàu thì chị Thanh lại chọn hướng canh tác theo hướng hữu cơ. Theo chị Thanh, lợi ích khi sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ là tận dụng được phế phẩm nông nghiệp và giảm chi phí sản xuất. Đặc biệt nhất là bản thân mình không tiếp xúc với hóa chất độc hại mà sản phẩm nông nghiệp làm ra bảo đảm an toàn.

Từ quan điểm này, chị Thanh dùng các phế phẩm nông nghiệp ủ hoai mục với phân gà, phân bò. Trong vườn nhiều loại cây, chị Thanh trồng các luống lạc dại. Vào mùa khô, cây lạc dại này giúp vườn cây giữ ẩm. Đến mùa mưa, lạc dại được cuốc vào gốc cây sẽ dần hoai mục, tạo thành nguồn phân cho cây.

Chị Thanh (ở giữa) chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp cùng những phụ nữ trong bon

Để vận động mọi người cùng sản xuất theo hướng hữu cơ, chị Thanh đã cùng 14 hộ dân trong xã thành lập một tổ hợp tác (THT) Nông sản sạch Đắk R'măng (tiền thân là THT Đại Đồng Tiến). Theo chị Thanh, hiện vườn cây của các thành viên trong THT đều phát triển đa cây theo hướng hữu cơ. Do đó, chị đang nỗ lực theo đuổi việc sản xuất nông nghiệp sạch theo chuỗi giá trị, đưa sản phẩm của THT ra thị trường. “Trong các lớp tập huấn, hội thảo hoặc tiếp xúc, giao lưu trong và ngoài tỉnh, mình luôn nỗ lực tìm hiểu thông tin, thị trường. Trong thời gian tới, THT sẽ tích cực nâng cao năng lực tổ chức và sản xuất nhằm hướng tới việc sản xuất những sản phẩm an toàn và tự nhiên. Hy vọng với sự nỗ lực của các thành viên và sự giúp đỡ của các cơ quan, chính  quyền, chúng tôi sẽ sớm xây dựng được những vườn cây theo tiêu chuẩn VietFarm”, chị Thanh kỳ vọng.

Ông Hồ Gấm, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh, cho hay: Chị Thanh là một người phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số có tư duy rất tiến bộ. Người nông dân này làm nông nghiệp trên cơ sở quan tâm đến việc giữ gìn môi trường và quan tâm đến sức khỏe cộng đồng bằng nỗ lực tạo ra những sản phẩm an toàn nhất. Hơn nữa, chị làm giàu và muốn cộng đồng xung quanh mình cùng giàu theo. Đó là lý do mà chúng tôi lựa chọn, đề cử chị Thanh là nông dân tiêu biểu, đại diện cho nông dân của tỉnh đón nhận danh hiệu “Nông dân Việt Nam xuất sắc” năm 2019.