Xây dựng nông thôn mới đang gặp khó về vốn, cơ chế

Đắk N’Drót (Đắk Mil) là 1 trong 6 xã trên địa bàn tỉnh đang phấn đấu đạt chuẩn (NTM) năm 2021. Thế nhưng, hiện nay xã đang gặp không ít khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các mục tiêu đề ra.

Đến tháng 6/2021, xã Đắk N’Drót đã đạt 11/19 tiêu chí NTM, tương đương với 40/49 chỉ tiêu. Các tiêu chí NTM chưa đạt gồm: Giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, y tế, tổ chức sản xuất, môi trường và an toàn thực phẩm, hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật.

Xã Đắk N'drót chưa có trường học nào đạt chuẩn theo quy định

Theo lãnh đạo UBND xã Đắk N’Drót, đây đều là những tiêu chí khó, cần số vốn lớn. Chẳng hạn như về giao thông, xã đã đạt 3/4 tiêu chí. Còn tiêu chí đường trục chính nội đồng bảo đảm vận chuyển hàng hóa thuận tiện chưa thực hiện được vì thiếu vốn.

Để đạt tiêu chí này, xã cần đầu tư xây dựng thêm 3 km đường bê tông nội đồng tại thôn 6, với tổng kinh phí khoảng 2,1 tỷ đồng, trong đó ngân sách Nhà nước trên 1,2 tỷ đồng, cộng đồng dân cư đóng góp thêm 840 triệu đồng.

Thế nhưng, hiện nay xã chưa được bố trí nguồn vốn này và chưa thể huy động đóng góp từ phía người dân. Theo ông Sân Sành On, Trưởng thôn 6, để huy động được số vốn này là không hề dễ.

Bởi trong thôn hiện nay có 270 hộ đều là nông dân, trong đó trên 40 hộ nghèo. Nguồn thu hàng năm của bà con ở đây là không nhiều. "Bà con rất khó để đóng góp cho xây dựng NTM", ông On chia sẻ.

Trên địa bàn xã Đắk N’Drót có 4 trường học, gồm 1 trường mẫu giáo; 2 trường tiểu học; 1 trường trung học cơ sở. Đến nay, xã chưa có trường nào đạt chuẩn. Để đạt tiêu chí này, xã phải có ít nhất 3 trường đạt chuẩn.

Các trường muốn đạt chuẩn phải đầu tư số vốn lên đến hàng tỷ đồng. Trong đó, Trường THCS Lê Lợi cần xây mới 10 phòng học và nhà đa chức năng, với tổng mức đầu tư khoảng 3,8 tỷ đồng.

Đối với y tế, xã mới đạt 2/3 tiêu chí. Còn 1 tiêu chí chưa đạt là tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế. Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội tỉnh, xã Đắk N’Drót mới chỉ có 32% người dân tham gia bảo hiểm y tế.

Như vậy, muốn đạt tiêu chí NTM về y tế, trong những tháng cuối năm, xã phải có thêm 53% số dân tham gia bảo hiểm y tế. Đây là một nhiệm vụ không hề dễ để thực hiện được.

Xử lý rác thải nông thôn là một tiêu chí khó ở nhiều địa phương trong xây dựng NTM

Theo ông Đàm Văn Kính, Chủ tịch UBND xã Đắk N’Drót, ngoài số vốn đã được bố trí là 5 tỷ, xã cần thêm trên 6 tỷ cho các hạng mục xây dựng NTM còn lại. "Đối với xã, đây là số tiền lớn, không dễ để cân đối", ông Kính cho biết.

Mặt khác, dù đã được bố trí 5 tỷ đồng, nhưng đến nay xã Đắk N’Drót vẫn chưa thể giải ngân được số tiền này. Nguyên nhân là trước đây việc giải ngân vốn trong xây dựng NTM được thực hiện theo Nghị quyết 04/2018/NQ-HĐND ngày 2/8/2018 của HĐND tỉnh.

Tuy nhiên đến nay, Nghị quyết 04 đã hết hiệu lực, nên xã không có cơ sở để sử dụng những nguồn vốn đã được bố trí hoặc dự kiến bố trí.

Tại xã Đắk Hòa (Đắk Song), hiện có 5 tiêu chí NTM chưa đạt, trong đó có những tiêu chí cần vốn lớn như trường học, cơ sở vật chất văn hóa, thông tin truyền thông. Đến nay, xã chưa có vốn để triển khai thực hiện các tiêu chí này.

Năm 2021, Đắk Nông có 6 xã phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới gồm: Đắk D'rô (Krông Nô); Đắk D’rông (Cư Jút), Đắk N’Drót (Đắk Mil), Đắk Hòa (Đắk Song), Hưng Bình và Đắk Sin (Đắk R’lấp).

Các xã này hiện đang gặp khó do thiếu vốn đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở và do Nghị quyết số 04 của HĐND tỉnh hết hiệu lực.

Theo Văn phòng Điều phối NTM tỉnh Đắk Nông, Nghị quyết số 04 của HĐND tỉnh hết hiệu lực là vướng mắc lớn nhất về cơ chế hiện nay trong xây dựng NTM.

Còn theo lãnh đạo Văn phòng HĐND tỉnh, hiện nay, UBND tỉnh đã có tờ trình đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết số 04. Nội dung này sẽ được HĐND tỉnh đưa ra thảo luận, quyết định tại kỳ họp sắp tới.