Bấp bênh nghề nuôi cá lồng

Sau hơn 7 tháng nuôi, những lồng cá diêu hồng của anh Huỳnh Thế Ngọc (quê Đồng Tháp) ở đập thác Diệu Thanh, xã Nhân Cơ (Đắk R’lấp) bắt đầu cho thu hoạch. So với những vụ trước, cá năm nay chậm lớn, không đồng đều, lại chết rải rác do ảnh hưởng từ thời tiết nên trọng lượng mỗi con chỉ từ 0,6 -1 kg

Gắn bó với nghề nhiều năm nay, anh Ngọc cho biết, chưa khi nào nghề nuôi cá lồng lại “bạc bẽo” như hiện nay. Ảnh hưởng từ giá xăng dầu, chi phí đầu vào như lồng, lưới, thức ăn thủy sản cũng tăng theo, trong khi giá cá bán ra thấp, lợi nhuận thu được chưa đến 20 triệu đồng/lồng.

Lặng nhìn số lồng cá đang dập dềnh trên mặt nước, anh Ngọc tâm sự: “Giá thức ăn tăng từng năm mà giá bán lại bấp bênh nên có khi làm cả năm cũng không dư ra được một đồng. Bám trụ mãi ở lòng hồ này cũng khó, nhưng vợ chồng tôi vẫn chưa biết tìm công việc nào cho phù hợp”.

Anh Ngọc cho biết, chưa khi nào nghề nuôi cá lồng lại “bạc bẽo” như hiện nay

Hơn 16 năm lênh đênh trên lòng hồ xã Nhân Cơ, anh Lê Hoài Phúc (quê Đồng Nai) cho biết, vợ chồng anh khởi nghiệp từ hai lồng cá diêu hồng năm 2006, sau đó phát triển đến 20 lồng nuôi như hiện nay. Nghề nuôi cá lồng được truyền lại từ thế hệ trước, nên anh cũng coi đây như là nghề truyền thống của gia đình.

Khi chưa có nhiều hộ nuôi cá, nguồn lợi thủy sản tự nhiên dồi dào thì đời sống của gia đình anh Phúc cũng ổn định. Tuy nhiên vài năm trở lại đây, chịu nhiều rủi ro do thời tiết, giá cả đầu vào cao cùng với việc thêm nhiều hộ khác nuôi cá nên nhiều lúc anh cũng tính chuyện bỏ nghề.

“Vì cuộc sống mưu sinh và số vốn đầu tư khá lớn nên cố gắng bám trụ được đến bao giờ thì cố gắng. Nghề nuôi cá lồng bấp bênh, chật vật lắm, rủi ro, thiệt hại thì nhiều mà giá bán không bù lại được chi phí đầu tư”, anh Phúc nói và cho biết thêm, một lồng cá vừa thủng, gia đình anh đã mất trắng nửa số cá sắp đến kỳ xuất bán.

Cũng theo anh Phúc, hiện tại khu vực nuôi cá lồng này đã có những hộ rời đi nơi khác hoặc bỏ không lồng bè. Ngoài anh Phúc và anh Ngọc, những hộ nuôi cá lồng khác đang tìm cách lên bờ sống vì không còn mặn mà với nghề.

Đã có hộ nuôi trồng thủy sản trên hồ thủy điện Đắk R'tíh (Gia Nghĩa) bỏ không lồng bè vì sản xuất không hiệu quả

Hiện ở Đắk Nông, cá lồng được nuôi nhiều ở các lòng hồ, đập nước thủy điện thuộc các huyện Krông Nô, Đắk Glong, Cư Jút. Nghề nuôi cá lồng chủ yếu là tự phát theo kiểu mạnh ai nấy làm, chưa có sự đột phá về giá trị kinh tế.

Dù được đánh giá là nghề tạo sinh kế cho những lao động tại chỗ, không có đất sản xuất, nhưng việc nuôi trồng tự phát này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, ảnh hưởng đến môi trường nước mặt nếu người nuôi không tuân thủ các quy tắc về khoảng cách giữa các bè, mật độ thả nuôi và loại thức ăn…

Từ giữa năm 2021 đến nay, nghề nuôi cá lồng còn gặp khó khăn do biến động giá, ảnh hưởng từ giá xăng dầu trong nước tăng. Trước đây, giá thức ăn cho cá là 350.000 đồng/bao, giá cá bán ra được 45.000 đồng/kg nhưng hiện nay giá thức ăn cho cá tăng gần 450.000 đồng/bao, mà giá cá bán ra giảm còn khoảng 40.000 đồng/kg.

Đời sống, thu nhập bấp bênh, nhiều hộ nuôi cá lồng tìm cách lên bờ để sinh sống

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trọng Yên đã có buổi kiểm tra thực tế việc nuôi trồng thủy sản trên lòng hồ Thủy điện Đồng Nai 3. Đoàn công tác nhận định, việc khoanh vùng nuôi trồng thủy sản là rất cần thiết để thuận lợi cho công tác quản lý, hạn chế tối thiểu sự tác động đến môi trường sinh thái. Dự kiến, trong thời gian tới tỉnh sẽ khoanh định khu vực nuôi cá lồng bè trên lòng hồ Thủy điện Đồng Nai 3 có diện tích khoảng 160 ha, độ sâu từ 80 - 100m.

Ngoài ra, để nghề nuôi cá lồng phát triển bền vững, cần có các chính sách hỗ trợ cần thiết, đa dạng hóa và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm ổn định lâu dài đồng thời có quy hoạch cụ thể khu vực nuôi trồng thủy sản.