Quả bầu trong đời sống của người M’nông

Y Sơn| 20/08/2016 09:20

Cây bầu trong họ bầu bí, thường được nhiều gia đình ở các bon đồng bào dân tộc M’nông trồng trên nương, rẫy hay xung quanh nhà. Trong sinh hoạt hằng ngày, quả bầu thường được người M’nông dùng để chế biến các món ăn truyền thống như: món cà đắng nấu với bầu, canh bột, luộc,… rất ngon, bổ, mang đậm hương vị của núi rừng.

ADQuảng cáo

Không chỉ dùng để ăn, người M’nông còn sáng tạo để biến quả bầu khô thành những vật dụng hữu ích trong gia đình như bầu đựng nước. Địa danh “Ðắk Nông” cũng xuất phát từ hình ảnh quả bầu của đồng bào dân tộc M’nông. Ngoài ra, bầu còn được sử dụng làm đồ nấu sôi, phễu rót, đồ đo lường, nhạc cụ, hay đơn giản hơn, đối với những đứa trẻ trong bon là dùng vỏ bầu khô để làm phao câu cá... Tùy vào mục đích sử dụng mà những vật dụng được chế tác với nhiều hình dáng và tên gọi khác nhau.

Ðể bầu sinh trưởng và phát triển tốt, người ta thường trồng bầu ở vùng đất màu mỡ, đất mới phát nương làm rẫy hay đất đỏ ba zan. Vấn đề quan trọng nhất là phải chọn giống kĩ lưỡng, gieo trồng để cây bầu cho quả nhiều, quả to và đẹp.

ADQuảng cáo

Khi hái bầu để làm các vật dụng trong gia đình, người M’nông chọn những quả bầu to, vỏ ngoài láng đều, không bị sâu bọ chích hút. Để làm các vật dụng thì quả bầu phải đủ độ già mới không bị dễ vỡ và sử dụng được lâu. Sau khi hái, người ta lấy hết hạt trong bầu rồi mang đi ngâm dưới bùn, bên cạnh khe suối trong hai tháng. Sau đó họ lấy lên, bỏ cát vào trong, súc đi súc lại bằng nước sạch nhiều lần để rửa trôi hết các xơ bầu còn sót lại. Tiếp đến, quả bầu được treo lên giàn bếp để nó trở thành đen bóng do hơi khói rồi sử dụng dần trong gia đình.

Theo nhiều già làng, bầu không chỉ để phục vụ nhu cầu cuộc sống hàng ngày mà trong các nghi lễ cúng, quả bầu khô cũng là một trong những lễ vật không thể thiếu. Người M’nông thường dùng quả bầu đựng rượu và tiết các con vật hiến sinh để dâng mời các thần linh. Đặc biệt, trong lễ cúng bến nước, quả bầu được sử dụng như một phần không thể thiếu bên các lễ vật dâng lên Giàng, là vật dụng duy nhất để người ta lấy nước từ bến nước về bon sử dụng sau khi làm lễ cúng.

Ngày nay mặc dù cuộc sống trong các bon làng của người M’nông đã có nhiều đổi thay, các vật dụng hiện đại tiện lợi hơn, nhưng các gia đình vẫn thích dùng bầu để đựng nước và làm nhiều vật dụng khác. Chính từ sự lưu truyền đó, đã nhắc nhở họ nhớ về cội nguồn, giúp họ truyền dạy, giáo dục con cháu về các nét văn hóa đặc trưng của dân tộc mình. Qua đó, góp phần thiết thực để quảng bá văn hóa địa phương, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc.

ADQuảng cáo
(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Quả bầu trong đời sống của người M’nông
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO