Muốn phát triển nông nghiệp bền vững phải sản xuất theo chuỗi giá trị

Ông Bùi Hoa Thám, Phó Chủ tịch  Liên minh HTX tỉnh Đắk Nông

PV: Thưa ông, thời gian qua Liên minh HTX tỉnh đã có những hoạt động gì để giúp các HTX bắt nhịp với xu thế sản xuất theo chuỗi giá trị?

Ông Bùi Hoa Thám: Sản xuất theo chuỗi giá trị là một trong những mục tiêu quan trọng để thực hiện tái cơ cấu nền nông nghiệp. Đó cũng là giải pháp quan trọng nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, đưa nông nghiệp phát triển bền vững.

Những năm qua, Liên minh HTX đã tổ chức thăm dò, khảo sát tình hình sản xuất của các HTX trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở đó, chúng tôi đã xây dựng kế hoạch tuyên truyền, tư vấn, hỗ trợ các HTX thực hiện sản xuất theo chuỗi giá trị.

Năm 2020, Liên minh HTX tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam đã mời các giảng viên, chuyên gia về kinh tế, nông nghiệp, sản xuất và chế biến các sản phẩm nông nghiệp về địa phương tập huấn cho các HTX về các thức sản xuất theo chuỗi giá trị.

Chúng tôi cũng phối hợp với Hội Nông dân tỉnh, UBND các huyện, thành phố tuyên truyền cho nông dân về các chủ trương, chính sách phục vụ sản xuất theo chuỗi giá trị. Nhờ đó, tư duy sản xuất của nông dân thay đổi rõ nét.

Từ chỗ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún thì đến nay, nhiều người dân đã tham gia vào các HTX và sản xuất các sản phẩm chủ lực như cà phê, hồ tiêu, chanh dây, lúa gạo, bơ, mắc ca, gấc… Họ đều sản xuất theo chuỗi giá trị, đủ các tiêu chuẩn nông nghiệp, đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu.

Sản phẩm hồ tiêu của HTX Nông nghiệp-Thương mại-Dịch vụ hữu cơ Hoàng Nguyên (Đắk Song) được xuất khẩu sang châu Âu

PV: Theo ông, hiện nay các HTX có những lợi thế nào trong việc sản xuất theo chuỗi giá trị?

Ông Bùi Hoa Thám: Trên địa bàn tỉnh đang có 160 HTX hoạt động, trong đó đa số thuộc lĩnh vực nông nghiệp. Nhờ đẩy mạnh tuyên truyền, nên hiện nay, toàn tỉnh có 30 HTX đã xây dựng, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị. Các HTX tham gia sản xuất theo chuỗi giá trị về rau, củ, quả đều được cấp giấy chứng nhậnVietGAP, GlobalGAP, cà phê UTZ, Fairtrade, Ogranic, hữu cơ…

Ngoài ra, một số HTX tham gia vào các phân khúc của chuỗi giá trị. Sau khi khảo sát, trong năm 2020, Liên minh HTX tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam đã chọn 14 HTX của tỉnh tham gia sản xuất theo chuỗi giá trị.

Một trong những lợi thế của các HTX trên địa bàn tỉnh khi tham gia vào sản xuất theo chuỗi giá trị là thành viên và nông dân có đất đai rộng lớn. Ngoài ra, đất đai màu mỡ, khí hậu của Đắk Nông thuận lợi đối với nhiều cây trồng, vật nuôi cũng là lợi thế lớn cho các HTX.

Nông dân và các thành viên HTX có kinh nghiệm trong trồng trọt các loại cây trồng lâu năm như cà phê, hồ tiêu, điều và các cây ăn trái... Những cây trồng này đều có giá trị xuất khẩu.

Các HTX và nông dân cũng rất nhanh nhạy, mạnh dạn thí điểm trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao và bước đầu thành công. Trong đó, các sản phẩm của các HTX như mắc ca, chanh dây, gấc, sachi... đã thử nghiệm thành công và có sản phẩm xuất khẩu.  

HTX Nông nghiệp-Thương mại-Dịch vụ hữu cơ Hoàng Nguyên (Đắk Song)  trồng hồ tiêu hữu cơ và được Liên minh HTX tỉnh chọn xây dựng mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị

PV: Thời gian tới, Liên minh HTX sẽ có giải pháp gì để tiếp tục giúp các HTX khai thác tốt các thế mạnh trong sản xuất theo chuỗi giá trị, thưa ông?

Ông Bùi Hoa Thám: Điều cốt lõi nhất trong sản xuất theo chuỗi giá trị là nâng cao giá trị sản phẩm của các HTX và nâng cao thu nhập cho các thành viên, nông dân. Đây cũng là sức hấp dẫn các đơn vị hướng tới phát triển.

Ví dụ, thời gian qua, giá hồ tiêu sản xuất thông thường xuống thấp, nhưng những HTX sản xuất hồ tiêu hữu cơ vẫn bán sản phẩm giá cao gấp đôi và xuất khẩu sang các nước. Các HTX sản xuất cà phê sạch cũng thu mua sản phẩm và xuất bán cao hơn giá sản phẩm thông thường.

Ngoài ra, các HTX còn chế biến sản phẩm để nâng cao giá trị kinh tế. Vì thế, nông dân, các thành viên khác nhìn thấy rõ điều này và thay đổi tư duy làm nông nghiệp.

Muốn sản xuất nông nghiệp bền vững chỉ có sản xuất theo chuỗi giá trị. Sản xuất phải tập trung theo quy mô liên vùng để tạo ra chuỗi giá trị. Sản xuất phải gắn với áp dụng khoa học công nghệ thì năng suất, chất lượng sản phẩm mới cao. Các HTX cũng cần chú trọng liên kết với nhau và liên kết với các doanh nghiệp có tiềm lực thì mới có thị trường trong nước và xuất khẩu tốt hơn.

Tuy nhiên, một trong những hạn chế của đa số các HTX trên địa bàn tỉnh hiện nay là trình độ quản lý, hạ tầng cơ sở khó khăn, đầu tư chế biến sâu còn ít, thiếu vốn...

Thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ hỗ trợ các HTX về đào tạo nguồn nhân lực. Những HTX tham gia sản xuất theo chuỗi giá trị sẽ được Liên minh HTX tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam tư vấn, hỗ trợ về kỹ thuật, thủ tục và tiếp cận các nguồn vốn.

Liên minh HTX sẽ cùng với các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương, các ngành tạo điều kiện xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm cho các HTX.

Liên minh HTX tỉnh cũng tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, hỗ trợ các HTX  và tham mưu các chính sách phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, nhất là đối với các loại cây trồng chủ lực, các vật nuôi có lợi thế của tỉnh...

PV: Trân trọng cảm ơn ông!