"Sâu muồng" - món ăn đặc trưng của người Ê đê

Sâu muồng là loại sâu sống ở cây muồng, loại cây thường được người dân trồng xen trong vườn cà phê, trồng ở bìa rẫy để tạo bóng mát, chắn gió và vừa làm trụ cho cây hồ tiêu. Những cây muồng lá sum suê, lá non là nguồn thức ăn khoái khẩu của sâu muồng. Sâu muồng nhỏ, dài khoảng 3-4 cm, lưng có màu nâu vàng, hai bên mình có sọc màu nâu thẫm, da trơn, di chuyển bằng cách cong thân mình lại về phía trước. Khi trưởng thành, sâu bắt đầu rời bỏ ngọn cây, trở về cùng thân cây muồng để kéo kén, thành nhộng.

Sâu muồng nhỏ, lưng có màu nâu vàng, hai bên mình có sọc màu nâu thẫm, da trơn được người Ê đê bắt về chế biến món ăn

Cách làm món sâu muồng rất đơn giản, không phức tạp và cầu kì như một số món ăn khác của người Ê đê. Sâu bắt về, để chừng nửa buổi cho sâu tiêu hết phân trong ruột. Đợi cho chảo nóng già, phi hành mỡ cho thơm rồi cho sâu vào xào, đảo nhẹ tay để tránh sâu bị dập nát, nêm một chút muối và bột ngọt cho vừa ăn. Nhưng với những người đã quen ăn thì không cần thêm gia vị, xào không mới giữ được hương vị riêng của món này. Khi xào để nhỏ lửa, thấy mình sâu săn lại là được. Sâu muồng xào, ăn mềm và hơi dai, có vị bùi và ngọt rất đặc trưng.

Ngoài món sâu muồng, người Ê đê còn có món nhộng sâu muồng. Nhộng sâu muồng là do những con sâu già lột xác hóa thành, nằm im dưới tán lá xanh. Nhộng có hình thoi, to bằng đầu đũa, màu xanh cốm. Nhộng sâu muồng được rửa sạch rồi nêm với ớt xiêm xanh, tỏi băm rồi bỏ dầu đợi chảo nóng thì xào. Xào đều tay, khi thấy nhộng mềm, chuyển sang màu vàng mỡ gà, có mùi thơm đặc trưng là có ngay một món ăn đặc biệt. Nhộng sâu muồng sau khi được chế biến có vỏ ngoài giòn bắt mắt, ăn ngậy, béo và bùi.

Hấp dẫn món ăn được chế biến từ nhộng sâu muồng của người Ê đê

Anh Y Thiết Ê ban, ở buôn Nui, xã Tâm Thắng (Cư Jút) cho biết, một năm sâu muồng sinh sôi chỉ kéo dài được khoảng 1 tháng, nên món sâu muồng được người Ê đê xem là món ăn “đặc sản”. Ngoài bắt sâu, nhộng để ăn, nhiều người còn đi bắt để cung cấp cho các nhà hàng và người dân có nhu cầu. Nhộng sâu muồng được bán với giá khoảng 130.000 đồng/kg, có những thời điểm sâu hiếm, nhiều người bỏ ra hơn 200.000 đồng/kg cũng không có để mua.

Theo kinh nghiệm truyền tai nhau của người Ê đê, vì đây là món ăn được lấy từ tự nhiên nên rất có lợi cho sức khỏe, ngăn ngừa bệnh sốt rét, bổ thận tráng dương.