Thói tật dối trá - tiếng chuông cảnh báo

Dối trá bắt đầu từ cái tôi, từ chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa thành tích, dẫn đến nhìn nhận và hành xử thiên kiến, sai lệch. Thế nên, có người khi nhìn nhận một sự việc không có mình trong đó thì lúc nào cũng sáng suốt, công bằng; nhưng hễ có mình trong đó là trở nên méo mó, thiên lệch. Cái dối trá đầu tiên nằm ở trong những lời tuyên bố mạnh mẽ nhưng kết quả thì chẳng thấy đâu! Đó còn là biểu hiện, khi kiểm điểm thì nói vanh vách như thể khuyết điểm là của ai khác, chứ quyết không phải của mình và chỉ có thành tích là của tôi!

Trong các lĩnh vực xã hội khác thì việc “báo cáo láo”, không chính xác, thiếu trung thực và đã trở thành một hiện tượng đáng lo ngại. Nó bình thường đến nỗi người dối trá thì không tự ý thức còn người tiếp nhận thì không chút ngạc nhiên. Căn bệnh dối trá chính là nguyên nhân và cũng là hiện thân của thực trạng không minh bạch thể hiện trong nhiều lĩnh vực... Đó là tình trạng thông tin mập mờ về sự việc, số liệu, bản chất vấn đề… Tệ hơn là hiện tượng không minh bạch về lý lịch cá nhân, kể cả tư cách đạo đức cán bộ…

Trong lĩnh vực kinh tế, không ít đơn vị bao năm nay làm ăn kiểu “lời giả, lỗ thật” nhưng vẫn tồn tại, thậm chí được ưu ái. Những con đường, những công trình vừa đưa vào hoạt động, khai thác chỉ được một thời gian ngắn đã hư hỏng, xuống cấp. Những nhà máy xây dựng xong “trùm mền” bỏ đó vì không bảo đảm chất lượng… Ngay cả ngành giáo dục cũng bị nhiễm thói dối trá như là nạn “ngồi nhầm lớp”; thuê người học thay, thi thay; “học giả bằng giả”; “học giả bằng thật”, học sinh học lực yếu nhưng kết quả thi vẫn tốt nghiệp gần 100%...

Sự dối trá chính là nguyên nhân, mầm mống gây ra các vụ tiêu cực trong xã hội. Nó khuyến khích thói tự mãn và bao biện cùng với những thói hư tật xấu như gia trưởng, sùng bái cá nhân, thói xu nịnh, thủ đoạn câu kết, bao che lẫn nhau để cầu lợi. Thói “làm láo, báo cáo hay” và chạy theo thành tích …cũng là những tác nhân gây ra căn bệnh dối trá. Dối trá là mảnh đất màu mỡ nuôi dưỡng những kẻ bất tài, vô đạo đức, nhưng lại chỉ huy cả người tốt, người giỏi, thậm chí được trọng dụng theo kiểu nhờ núp bóng "cáo mượn oai hùm".

Nghị quyết TW 4 khóa XI của Ban Chấp hành Trung ương vạch ra rất nhiều khuyết điểm nghiêm trọng, nhưng liệu có bao nhiêu người tự nhận mình có khuyết điểm nghiêm trọng đến mức phải từ chức? Nghị quyết dùng phần lớn nội dung nói về chống tham nhũng quan liêu, nhưng liệu có ai tự nhận mình tham nhũng, quan liêu? Nghị quyết nói nhiều về trình độ, năng lực yếu kém nhưng liệu có mấy ai tự nhận mình yếu kém đến mức phải thay người khác? v.v...

Sự dối trá chính là nguyên nhân, mầm mống gây ra các vụ tiêu cực trong xã hội, thói dối trá có “họ hàng dây mơ rễ má” với các thói xấu khác như háo danh, lười biếng, ích kỉ, tham lam… Sâu xa hơn, nó bắt nguồn từ nhận thức lệch lạc về lí tưởng và quan điểm sống. Bên cạnh đó, những bất cập trong cách đánh giá giá trị thực sự của một con người cũng góp phần không nhỏ thúc đẩy thói dối trá phát triển.

Dối trá giờ đây không chỉ là một thói xấu mà nó đã lây lan thành một bệnh dịch nguy hiểm khó chữa, gây ra những tác hại nghiêm trọng trong mọi lĩnh vực. Căn bệnh dối trá gây ra nhiều tác hại nguy hiểm về mặt đạo đức, làm cho cuộc sống không ổn định, mất thăng bằng. Nó cũng là tác nhân làm cho uy tín của Đảng bị giảm sút và phá vỡ kế hoạch phát triển của chính quyền, làm xói mòn lòng tin của người dân đối với chế độ...

Một xã hội suy thoái đạo đức chính là một xã hội buông xuôi, thỏa hiệp để cho thói dối trá lên ngôi, lũng đoạn. Thiết nghĩ, để thực sự chỉnh đốn Đảng và chỉnh đốn thành công, trong nhiều việc cần làm thì việc đầu tiên là phải chữa trị căn bệnh dối trá và đề cao tính trung thực như là tiêu chuẩn đầu tiên để xem xét một con người tử tế.