Tìm ra cách sử dụng bùn đỏ trong khai thác bôxít

* Dùng bùn đỏ để xử lý ô nhiễm kim loại nặng trong kim loại

Tại Hội thảo “Tài nguyên nước và sự phát triển bền vững” do Việnphát triển Công nghệ, Truyền thông và Hỗ trợ Cộng đồng tổ chức vào đầu năm2010, Tiến sĩ Nguyễn Trung Minh (Trưởng phòng Hóa phân tích và Quang phổ, ViệnĐịa chất, Viện KH&CN VN) cho biết: “Bùn đỏ có thể sử dụng như một vật liệuđể xử lý ô nhiễm kim loại nặng trong nước thải”.

Tiến sĩ Minh và một số đồng nghiệp của mình đã tiến hành nghiêncứu loại bùn này và kết quả đưa ra đáp ứng được cả hai mục tiêu. Một là giảmđược lượng chất thải của quá trình khai thác, chế biến bôxít. Hai là tận dụngchất thải dư thừa của quá trình khai thác, chế biến quặng tạo ra loại vật liệucó khả năng xử lý các ô nhiễm ion kim loại nặng và các chất độc hại khác trongmôi trường nước.

Ông Minh cho biết: “Trước tiên cần phải gia cố cho bùn đỏ không bịtan ra, tồn tại được trong nước ở trạng thái rắn bằng cách trộn với một số phụgia như dầu cốc, cao lanh, thủy tinh lỏng… Sau đó nung lên và có được sản phẩmdạng viên màu đỏ. Trên thế giới đã có rất nhiều công trình nghiêncứu khoa học về bùn đỏ để tạo ra sản phẩm xử lý nước thải nhưng chưa điđến khâu sản xuất thành phẩm. Từ nghiên cứu điều kiện ở Việt <_st13a_place w:st="on"><_st13a_country-region w:st="on">Nam, sản phẩm thực nghiệm sản xuấtra giá chỉ bằng 1/10 nhưng có khả năng hấp phụ cao hơn của than hoạt tính đangbán trên thị trường từ 1,3 – 1,5 lần.

* Xử lý lưu huỳnh trong biogas bằng bùn đỏ

Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Trường ĐH Bách khoa TP.HCM phối hợp với Viện Công nghệ sinh học Việt Nam, Sở Khoa học & Công nghệTP.HCM và ĐH Tokyo, đã thống nhất chọn viên lọc được sản xuất từ bùn đỏ để xửlý khí lưu huỳnh (H2S) trong khí biogas - trước khi được đưa vào bếp đốt (thuộcdự án biomass) tại xã Thái Mỹ, huyện Củ Chi, TP.HCM. Công nghệ này được hìnhthành từ ý tưởng tận dụng thành phần có ích của bùn đỏ - vốn có khả nănghấp phụ cao, giá thành rẻ, phù hợp với điều kiện Việt <_st13a_place w:st="on"><_st13a_country-region w:st="on">Nam. 

Theo TS. Huỳnh Quyền, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu công nghệ lọchóa dầu (RPTC), ĐH Bách khoa TP.HCM, ngoài lưu huỳnh, trong biogas còn có CO2và nước, song lưu huỳnh là chất khó xử lý và gây hại cho thiết bị đốt.

Nhờ đặc tính nhiều sắt và nhôm của bùn đỏ, bùn đỏ dễ tạo thànhviên để lọc lưu huỳnh trong khí biogas trước khi đốt. Sau thời gian lọc khoảng6 tháng, lưu huỳnh sẽ được tách ra để tái sử dụng. So với việc xử lý lưu huỳnhbằng mạt sắt trước đây, bùn đỏ xử lý được lưu huỳnh hiệu quả tốt hơn, chi phíthấp hơn. Trước đó, Công ty TNHH Sản xuất - Xuất nhập khẩu lương thực BìnhDương (Bidofood) cũng đã sử dụng viên lọc này để lọc khí lưu huỳnh trong quátrình sấy bột và chạy máy phát điện.

Theo TS Quyền, ngoài việc áp dụng hút lưu huỳnh trong biogas, bùnđỏ còn có thể xử lý lưu huỳnh trong các môi trường và công việc khác.

* Sản xuất xi măng từ bùn đỏ

Một sản phẩm xi măng mới ở VN vừa được PGS.TS Đỗ Quang Minh, Bộmôn Silicat, ĐH Bách Khoa TP.HCM nghiên cứu và chế tạo thành công từ nguồn chấtthải bùn đỏ.

Mẻ gạch đượcsản xuất từ xi măng lấy nguồn nguyên liệu bùn đỏ ở Nhà máy Hóa chất Tân BìnhTP.HCM

Bằng quy trình trộn bùn đỏ, tro bay, vôi và thạch cao nung ở nhiệtđộ trên 1250 độ C đã tạo nên loại xi măng mới với khả năng chịu ănmòn, hấp thụ sóng, độ mịn...khá tốt; độ bóng rắn tương đối nhanh. Khả năng ứngdụng của loại xi măng này thích hợp nhất với những kết cấu tải trọng không caonhư gạch, nền…

Theo đại diện Sở Khoa học & Công nghệ TP.HCM, nghiên cứu nàyđã xây dựng một công nghệ mới sản xuất xi măng ở VN, mở ra một cái nhìn tíchcực về xử lý chất thải rắn và những ngành công nghiệp vệ tinh từ việc xửlý các chất thải từ bùn đỏ.

TheoBáo Điện tử Khoa học - Đời sống